Regentijd, kamikazebus, kachelbakken en plaggenhut

Oei! Keilang bericht! Het gaat over het weer, het vervoer, mijn werk en mijn huis. Lees het gerust in etappes (en schrijf dus ook gerust een paar keer commentaar op dit bericht!) Overigens heb ik een aantal email adressen toegevoegd, want ik had de indruk dat ik sommigen van jullie verloren was in de loop van de afgelopen maanden. Als ik je email weer moet verwijderen dan zeg je het maar.

Okay, here comes:

Zonder het te plannen ben ik vorige week zowel in Managua als in de regentijd beland. En die combinatie is zo gek nog niet. Ze zeggen dat Managua behoorlijk heet en benauwd kan zijn, maar daar merk ik nu gelukkig niet veel van. Regentijd betekent dat het op gezette tijden regent, maar vaak ook niet. Dus loop ik keurig met mijn parapluutje rond. Zo´n ding heet sombria, denk daarbij aan een sombrero maar dan groter, en de naam geeft aan aan dat het eigenlijk bedoeld is als een schaduwmaker, niet zozeer als een regenopvanger. Maar wel onmisbaar hoor, als je wel in een bui terecht komt. Er valt dan in zeer korte tijd het equivalent van het IJselmeer naar beneden (zo voelt het nu tenminste, maar misschien komt dat doordat dit weer iets met de orkaan Adrian te maken heeft). Je kunt op dat moment het beste schuilen want droogblijven is erg lastig. Als je paraplu al groot genoeg is, dan komt het water gewoon van beneden binnen. de straat en het trottoir veranderen in snelstromende beken (en dat terwijl ze hier best een goed afwateringssysteem hebben). En als je daar niet met je voeten in terechtkomt, dan wordt je vanzelf wel nat gespat door de racende taxichauffeurs of de kamikazebuschauffeurs.

Ja, even over het verkeer. Ik moet pendelen van huis naar werk, en heb dat de eerste dagen keurig met de bus gedaan. Kost 12.5 eurocent (voor 2 zones ongeveer). Maar dat is hier echt eng! Ik ben intussen wel wat gewend, maar hier zijn ze echt gek. Er bestaat een systeem van prikklokken voor de bussen, en de bussen zijn altijd te laat voor de volgende. Dus je wordt de bus ingeblaft als je instapt, en dan gaat ie er vandoor zoals de bus van Harry Potter. Jij moet maar zien hoe je je vast houdt. Ik ben daar niet echt bedreven in, maar ook moeders met baby´s op hun arm, of oude mensen met stokken lijken niet echt gelukkig te zijn. Niemand staat natuurlijk op voor ons invaliden, dus probeer je enigszins elegant van links naar rechts te slingeren. Gisteren was ik nogal laat en had ik een rustige bus. Er was een bankje helemaal vrij, zonder bankje ervoor, welliswaar gedeeltelijk boven het wiel, maar het zag er aanlokkelijk uit. Totdat ik me realiseerde dat ik me nergens vast kon houden. Mijn voeten vonden geen goede grip om me schrap te zetten, er was 1.5 meter ruimte voor mij, het raam was dicht ivm de regen dus ook daar kon ik me niet aan vastklemmen. Er waren geen leuningen, helemaal niks, alleen maar glad leer om met mijn broek overheen te schuiven. Gelukkig had deze chauffeur een positief saldo op zijn prikklok, dus kon ik bij de volgende halte snel ergens anders gaan zitten. Maar daarna heb ik besloten om toch wat vaker een taxi te nemen: wel 75 cent per keer, dus een rib uit mijn lijf. Maar nu kom ik tenminste levend aan op mijn werk.

Ja, mijn werk. Maandag werd ik keurig opgehaald door iemand die me de stad heeft laten zien en me ook naar mijn wetenschappelijke baas Leonardo heeft gebracht. Waarom een wetenschappelijke baas? Omdat ik door mijn baas op de werkvloer, Marlyng, niet voor vol aan werd gezien. Ik mocht dus niet houtkachels in elkaar gaan zetten, maar ze vond mij geschikter om een onderzoekje naar de ervaringen van de gebruiksters op te zetten. Waar ze dat idee nou vandaan had? Maar laat ik jullie iets meer info geven voordat het verhaal te onduidelijk wordt. Eerder op mijn reis heb ik een paar amerikanen ontmoet die betrokken waren bij een organizatie (Proleña = voor brandhout) die probeert de ontbossing van landen in Latijns Amerika tegen te gaan. Ze doen dit enerzijds door herbebossing, anderzijds door beinvloeding van houtgebruik door de arme bevolking, die aangewezen zijn op sprokkelhout als brandstof voor hun kookvuren. Proleña heeft een houtkachel ontwikkeld die veel efficienter is, waardoor nog maar 30% van de oorspronkelijke hoeveelheid hout nodig is om te koken. Een tweede effect is dat er geen rook meer in de huizen komt (wordt nu afgevoerd door de schoorsteen), en dit is natuurlijk veel gezonder. De gebruikers vinden dat overigens een leuk neveneffect: gezondheid, ook van je kinderen, komt hier ver na besparing van kosten, en dat is niet onlogisch als je bedenkt dat vele mensen hier gewoon niet genoeg eten kunnen kopen omdat ze niet genoeg inkomsten hebben. Ik dacht oorspronkelijk dat ik als een soort vertegenwoordigster aan de slag kon om mensen in het gebruik te instrueren. En ik hoopte natuurlijk stiekem dat ik zou mogen lassen en steenkloppen tussen alle 18-jarige muchachos met vetpercentage 3% en spieren waar zelf Harm jaloers op zou kunnen worden. Maar het lot en mijn vooropleiding wilden anders. Er is niet zoveel bekend over het gebruik van de kachels nadat ze verkocht zijn. Toevallig moest er afgelopen dinsdag een reparatie uitgevoerd worden ver weg in de bergen op een koffieplantage, en toen mocht ik mee. En wat zie je dan? De goed geconstrueerde kachels worden totaal verkeerd gebruikt, waardoor er toch weer enorm veel rook in de keuken hangt. Ook was de schoorsteen kapot, en niemand had het ding ooit schoongemaakt. De kokkinnen beweerden dat ze nooit enige instructie over het gebruik gekregen hadden. We zijn dezelfde dag ook nog naar een keuken geweest waar het allemaal perfect liep, dus er zit wel enige variatie in. Ik ga in ieder geval proberen om in korte tijd een beetje zicht te krijgen op deze dingen, en ik wil proberen om een visuele informatie te maken (poster met veel foto´s en tekeningen) die opgehangen kan worden in de keuken als reminder voor goed gebruik. Lijkt wel iets wat ik zou moeten kunnen, toch? Hoewel er waarschijnlijk een uitermate goede steenklopster aan mij verloren gaat nu....

Mijn nieuwe thuis dan. Afgelopen zondag mocht ik kiezen of ik in plaggenhutje 1 of plaggenhutje 2 wilde wonen. Eigenlijk weet ik niet precies wat plaggenhutten zijn. Maar ik bedoel nu huisjes, gemaakt van een samenraapsel van planken, met een golfplaten dak, soms met een vloer erin, maar vaak gewoon een bodem van aangestampte aarde, met kippen en een hond in de patio, en een mangoboom voor de broodnodige vitaminen. Oh, en bijna altijd electriciteit voor de TV. Maar geen koelkast of wasmachine, en meestal met zo´n open houtvuur dat ik via mijn werk ga bestrijden. Ik heb gekozen voor plaggenhutje 2, omdat daar ook een kind van 5 jaar woont: Ivis. Da´s nu mijn nieuwe spaanse leraar. Don Juan, de 66-jarige eigenaar, trouwens ook, want die wil ook graag verhalen vertellen over zijn jeugd in de bergen. Mijn huis is relatief rijk, want wij hebben in de algemene ruimte een tegelvloer, er is een gasfornuis (tweepits), ze hebben een mobiele telefoon en ik heb een eigen douche en WC. Maar mijn kamer is de ruimte achter de muur gemaakt van hardboard en van een grote kartonnen doos. En de was wordt in de pila gedaan (grote betonnen wasbakken met ingebouwd wasbord). Droogt nu overigens voor geen meter buiten, dus iedereen zit met de handen in het haar en de voeten in de natte sokken. Juan is analfabeet. Zijn vrouw Adilia niet, maar erg goed lezen en schrijven kan ze geloof ik niet, want ik heb haar haar kleinzoon Ivis zien helpen met huiswerk, en dat was min of meer van de regen in de drup. Ja, het kind is haar kleinzoon (niet van hem). Haar dochter heeft hem op veertienjarige leeftijd geworpen en was totaal niet in staat om voor hem te zorgen, dus issie bij oma afgeleverd. Daar heeft hij geloof ik een redelijk leventje, maar de opvoeding is er toch wel een van eten geven, kleren geven, laten slapen, naar school en zorgen dat hij niet praat als de volwassenen willen praten, of drukte levert als wij oude mensen daar de energie niet voor op kunnen brengen. De aandacht en liefde die in Nederland gegeven wordt is hier tamelijk onbekend. Ik denk echt dat Juan en Adilia goed voor hem zorgen, maar naar Nederlandse maatstaven komt hij veel tekort. En krijgt hij ook teveel. Teveel klappen bedoel ik dan, of regelmatig ook een keer met een riem. Net als de hond overigens, die wordt ook met stok' en riemslagen opgevoed. Dat is hier vrij normaal, maar het gaat je aan het hart als je zo´n jochie hoort roepen: nee, sla me niet, omaatje! De grootouders zelf zeggen over Ivis´ moeder dat zij hem slaat als hij af en toe een weekend naar haar toegaat, en ik vermoed dat we het dan over een heel andere gradatie van slaan hebben. Eigenlijk wil ik dan het liefste dit jochie gewoon mee naar huis nemen om hem daar een ander leven te bieden, maar dat kan natuurlijk niet. En hij is er een van de vele, en zijn leven bij zijn grootouders is relatief goed vergeleken met al zijn vriendjes in de buurt. Tja, het is een ander leven. En als ik daar dan zit, met het grootste stuk vlees op het mooiste bord in de fijnste stoel in huis, dan voel ik me af en toe zo´n enorme rijke trien. Maar doordat ik daar logeer verdienen zij deze maand gelukkig wel een mooi inkomen, waar ze zelf ook goed van kunnen eten en dingen van kunnen kopen.

Zo, het verhaal is lang genoeg. Ik zou best nog wat meer kunnen vertellen, maar ik ga nu eerst maar eens kijken of ze hier in Managua een zwembad hebben. Ik heb al een fitnessruimte gevonden, maar zwemmen trekt me meer. Mijn schouders hebben aktiviteit nodig, want alles is volkomen stijf. Tot de volgende keer!

Caroline